Thêm vào "Bài yêu thích"
Từ năm 1973 trở đi tôi bắt đầu mua báo chứ không coi báo “cọp” như trước, vì tôi đã có nhuận bút truyện ngắn. Truyện “Xa tầm tay với” tôi sáng tác xong trong một buổi sáng, gửi báo Dân Chủ, mục “Mỗi ngày một truyện” được đăng sau một tuần gửi đi.
Nhưng tôi không mua báo mỗi ngày mà chỉ thỉnh thoảng, nhất là khi có tờ nhật báo mới ra lò. Một năm thị trường báo chí có vài tờ nhật báo tự (hoặc bị) đình bản và có vài tờ báo mới xuất hiện. Tờ Đồng nai, Xây dựng cứ ra mắt đều đều nhưng không có gì đặc sắc. Tờ Tin điển, Thách đố có logo đẹp, nhất là Thách đố có font chữ tiêu đề bắt mắt. Tờ Trắng đen đúng là báo lá cải, có nhiều chiêu câu khách.
Tôi thích nghe mùi thơm của giấy báo, mùi mực typo mới mỗi khi cầm tờ báo mới trên tay. Nhưng in typo dần được thay thế bằng in offset, con chữ không bị lem, thấm và rõ đẹp hơn.
Đặc biệt, hôm nào rảnh tôi lại chạy ra sạp báo gần nhà thuốc tây cầu Cái cối để phụ xếp báo với chị chủ. Khoảng 5 giờ chiều báo ở Sài Gòn về, xe giao những tờ báo cuộn tròn, chị chủ tạm mượn khoảng sân trống trước cửa tiệm thuốc để ngồi xếp báo, xong vắt lên giá gỗ. Chúng tôi xếp một loáng là xong, báo nào theo báo đó. Chị chủ trả công tôi bằng cách cho coi báo cọp.
Một hôm chị chủ sạp báo hỏi tôi:
▪︎ Em thích coi báo lắm hả?
Tôi hào hứng:
▪︎ Dạ, thích lắm chị. Mà cũng để theo dõi xem bài mình gởi có được đăng chưa.
Chị thắc mắc:
▪︎ Em gởi…bài gì?
▪︎ Dạ, em gởi thơ và truyện ngắn.
▪︎ Trời, em giỏi vậy. Mà đăng có tiền hôn?
▪︎ Dạ khi có khi không, tùy theo mình yêu cầu. Nếu mình tự thấy bài mình hay thì ghi chú “Yêu cầu có nhuận bút”. Khi đó báo sẽ duyệt bài gắt hơn. Còn không ghi gì cả tức là chấp nhận “miễn phí”, cộng tác hữu nghị mà thôi.
Khi bài được đăng, tôi mua 2 tờ để dành làm kỷ niệm. Tôi nhớ vô nhật báo Dân đăng bài thơ lục bát “Nỗi lòng” của tôi nhanh kỷ lục: Chỉ có 4 ngày sau khi gửi. Hồi đó bài gửi báo không phải dán tem, chỉ cần cuộn tròn lại, ghi địa chỉ người gửi và tòa soạn báo là được.
Đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ bài lục bát ấy:
NỖI LÒNG
Ngẩn ngơ một khúc nhạc sầu
Tương tư một khối tình sâu bẽ bàng
Vào đời với bước nai hoang
Giật mình thức tỉnh giữa ngàn xa hoa
Chạnh lòng khúc chiết đời ta
Tơ chùng phím lạc, nỗi nhà bâng khuâng
Vàng rơi giọt nắng ngoài sân
Lòng chưa vơi được một lần trót yêu
Bài đăng báo tôi xếp thành chồng để trong tủ thờ lớn. Sau thấy hai bà chị thường lục ra xem nên tôi đem cất trong tủ quần áo của má. Một thời gian sau xem lại tôi hết hồn vì chồng báo biến mất. Tôi hoang mang hỏi má:
▪︎ Má ơi, chồng báo có đăng bài của con, con để trong tủ của má, giờ đâu mất rồi?
Má tôi ngạc nhiên rồi ái ngại:
▪︎ Vậy hả, má đâu có biết. Chị Hai con đi sanh, má lấy lót đẻ hết rồi.
(19/8/2022)
SĨ HUỲNH
